به نقل از «فرارو»

چرا ما انسان‌ها دندان عقل داریم؟

تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۰۰۷۳۹

فرارو- دندان‌های عقل سومین دسته از دندان‌های آسیاب هستند که در انتهای دهان قرار دارند. آن دندان‌ها دقیقا شبیه دندان‌های آسیاب اول و دوم هستند، اما گاهی اوقات می‌توانند کمی کوچک‌تر باشند. آن دندان‌ها را معمولا دندان عقل نیز می‌نامند، زیرا آخرین دندان از ۳۲ دندان دائمی هستند که ظاهر می‌شوند و در فاصله سنی ۱۷ تا ۲۵ سالگی زمانی که شما بزرگتر و عاقل‌تر هستید ظاهر می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن، شاید بدانید که در همه افراد چهار دندان عقل رشد نمی‌کند. هم چنین، ممکن است بدانید که بسیاری از افراد دندان‌های عقل خود را می‌کشند. بنابراین، منصفانه است که با تعجب از خود بپرسیم اصلا چرا انسان‌ها دندان عقل دارند؟!

می‌توان گفت پاسخ این پرسش با گذشته‌های دور ارتباط زیادی دارد و قدری هم در مورد امروز است.

فک‌های قوی‌تر

درست مانند بسیاری از ویژگی‌های مشترک با افرادی که با آن‌ها مرتبط هستید انسان‌ها نیز ویژگی‌های مشترکی را با خانواده بزرگ پیشینیان شان یعنی نخستی‌ها داشته‌اند. میمون ها، گوریل‌ها و شامپانزه‌ها همگی دندان عقل دارند.

چند میلیون سال پیش اجداد اولیه انسان آرواره‌ها و دندان‌های بزرگتری نسبت به انسان‌های امروزی داشتند. برای مثال، فک فسیل شده گونه‌ای از اجداد منقرض شده انسان به نام Australopithecus afarensis است که به نام مستعار گونه‌های لوسی* شناخته می‌شود که تقریبا ۳ تا ۴ میلیون سال پیش زندگی می‌کرده و نشان می‌دهد که دندان‌های آسیاب قوی و تعدادی دندان‌های جلویی شکسته شده و از دست رفته داشته است.

فک و دندان‌های یک فرد از این اجداد منقرض شده کمی بزرگتر و ضخیم‌تر از فک ما بوده است. آنان سه دندان مولر* بزرگ با مینای ضخیم داشتند. جمجمه‌های فسیلی برخی از این انسان‌های اولیه نیز شواهدی از ماهیچه‌های جویدنی قدرتمند را نشان می‌دهند.

تغییرات در رژیم غذایی

دانشمندان فکر می‌کنند که به آرواره‌ها و دندان‌های قوی تری نیاز بود، زیرا خوردن غذا‌هایی که اجداد اولیه انسان می‌خوردند مانند گوشت خام و گیاهان بسیار دشوارتر از غذای امروزی بود. محققان به چیز‌هایی مانند علائم و الگو‌های سایش میکروسکوپی روی دندان‌های فسیل شده نگاه می‌کنند تا دریابند که اجداد منقرض شده ما ممکن است چه چیز‌هایی خورده باشند.

غذا‌های امروزی به دلیل عوامل زیادی از جمله کشاورزی، پخت و پز و نگهداری مواد غذایی بسیار نرم‌تر از گذشته هستند. غذای نرم‌تر و جویدنی آسان‌تر به این معنی هستند که دندان‌ها کار چالش برانگیزی برعهده دارند. در نتیجه، آرواره‌های انسان امروزی کوچک‌تر و صورت‌ها صاف‌تر از اجداد منقرض شده‌مان هستند، زیرا وعده‌های غذایی ما به همان دندان‌های بزرگ و تیز نیاز ندارد. با توجه به این تغییرات که طی میلیون‌ها سال به شکلی بسیار کُند رخ داد دندان‌های آسیاب سوم (دندان عقل) ممکن است به اندازه گذشته اهمیت نداشته باشند.

از دست دادن دندان عقل

حدود ۲۵ درصد از افرادی که امروز زندگی می‌کنند حداقل یک دندان عقل را به طور کامل از دست داده اند، به این معنی که هرگز تشکیل نشده است. علیرغم آن که رشد گهگاهی دیگر دندان‌ها در انسان‌ها دیده نمی‌شود، اما رشد دندان عقل در افراد بسیار رایج‌تر است. دانشمندان مطمئن نیستند که چرا چنین است، اما ممکن است مربوط به ژن‌هایی باشد که از والدین خود به ارث برده اید. برخی از دانشمندان استدلال کرده اند که فقدان دندان عقل یک مزیت برای انسان‌های امروزین با فک‌های کوچک‌تر است. مطمئنا قرار گرفتن دندان‌های کم‌تر در یک فک کوچک‌تر آسان‌تر است.

گاهی اوقات به دلیل کمبود فضا دندان عقل ممکن است در داخل استخوان فک گیر کند و هرگز به طور کامل بالا نیاید یا صرفا تا حدی بیرون بیاید. دندان عقل نهفته هرگز به درستی بالا نمی‌آید. دندان عقل به اصطلاح نهفته بیش‌تر در فک پایین رخ می‌دهد تا در فک بالا. در مواردی که دندان عقل صرفا تا حدی بالا رفته گاهی اوقات افراد ممکن است درد، پوسیدگی دندان یا التهاب لثه را تجربه کند و به همین خاطر است که توسط دندانپزشک کشیده می‌شود. با این وجود، اگر دندان عقل به طور کامل در دهان بیرون بیاید و به درستی و به شکلی سالم قرار گیرد معمولا نیاز به کشیدن آن وجود نخواهد داشت.

دندانپزشکان می‌توانند دهان تان را معاینه کنند تا ببینند آیا دندان عقل شما وجود دارد یا خیر یا اگر آخرین دندان‌های آسیاب هنوز بیرون نیامده اند و شما مشکوک هستید که ممکن است نهفته باشد به عکس‌های گرفته شده از طریق اشعه ایکس از فک تان نگاه می‌کنند. هم چنین، دندانپزشکان می‌توانند به شما توصیه کنند که آیا نیازی به کشیدن دندان عقل تان وجود دارد یا خیر. در این بین، مسواک زدن حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن روزانه به سلامت تمام دندان‌های شما کمک می‌کند.

* گونه‌های لوسی از روی یک نمونه فسیلی معروف اقتباس شده است

*سه دندان آخر که در طرفین فک‌های بالا و پایین قرار دارند با نام‌های دندان‌های آسیاب بزرگ، آسیای بزرگ، مولار یا مولر نامیده می‌شوند. تعداد این دندان‌ها جمعا ۱۲ عدد دندان مولر است که به ترتیب آسیاب اول، دوم و سوم نام دارند. دندان‌های آسیاب اول درست در کنار دومین دندان آسیاب کوچک یا پره مولر قرار دارد.

منبع: فرارو

کلیدواژه: قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل دندان های آسیاب دندان عقل انسان ها دندان ها کوچک تر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۰۰۷۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ارتباط بیماری‌های دهان و دندان با افت عملکرد قلب، مغز و بروز برخی سرطان‌ها

فرشید رضایی با تاکید بر اهمیت سلامت دهان و دندان و با بیان اینکه برخی افراد دهان را آینه تمام نمای بدن می‌نامند، گفت: البته این تمثیل در تبیین جایگاه دهان در سلامت بدن، بدون شواهد علمی هم نیست و امروزه دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهند عدم رعایت بهداشت دهان نه تنها با بیماری‌های مختلف دندان و لثه و زبان همراه می‌شود، بلکه وضعیت سلامت دهان و دندان و بطور خاص میکروب‌های دهان می‌تواند به بیماری‌های مختلفی در مغز، قلب و سیستم گوارشی و سایر نقاط بدن انسان منجر شود و جالب تر آنکه در صورت وجود بیماری در سایر نقاط بدن می توان نشانه‌هایی از آن را در معاینه دهان بیماران مشاهده کرد.

ارتباط سلامت مغز با سلامت دهان و دندان

وی در این باره افزود: به عنوان نمونه مطالعه ارزشمندی در ژاپن انجام شده که ارتباط سلامت مغز و سلامت دهان و دندان را نشان می‌دهد. این مطالعه نشان داد که بیماری‌های لثه و دندان و از دست دادن دندان در طول زمان به چروک شدن و آسیب بخشی از مغز منجر می‌شود که در حافظه و یادگیری نقش دارد (هیپوکمپ)؛ یعنی همان قسمت‌هایی که در آلزایمر آسیب می‌بینند. درگذشته نیز تحقیقات دیگری رابطه نزدیکی بین بیماری‌ها و التهاب لثه و دندان از یک سو و دمانس و مشکلات شناختی مغز از سوی دیگر را نشان داده بودند.

پوسیدگی‌های دندانی و افت عملکرد مغزی

رضایی گفت: در واقع می‌توان چنین نتیجه گرفت که مسواک زدن و کشیدن نخ دندان و رعایت سلامت دهان و دندان فوایدی بیش از سلامت دهان دارد و بر روی سلامت ذهن و آینده شناختی و عملکرد مغز ما تاثیرات مهمی خواهد داشت. بر اساس مطالعات تصویربرداری چین و چروک‌های مغزی، بی‌دندانی ناشی از پوسیدگی شدید دندان‌ها و التهابات شدید لثه‌ها باعث افت عملکرد مغزی می‌شوند؛ گویی که چند سال به سن مغز اضافه می‌شود. مطالعه جالب دیگری از سوئد نیز نشان داد که در مقایسه بین دوقلوها، فردی که قبل از ۳۵ سالگی به بیماری‌های التهابی شدید لثه مبتلا شود یا دندانی را از دست دهد، در دهه‌های بعد خطر ابتلا به دمانس و فراموشی و مشکلات شناختی در او، حدود ۴ تا ۵ برابر بیش تر از قل دیگری می شود که لثه و دندان سالمی دارد و این مطالعه نیز شاهد دیگری برای اهمیت توجه به سیاستگذاری و اولویت بخشیدن به سلامت دهان در کشورها را خاطرنشان می دارد.

ارتباط میکروب‌های بیماری‌زا در دهان با شکل‌گیری سرطان در روده‌

وی افزود: یکی دیگر از بخش‌های بدن که نه تنها بر سلامت دهان تاثیر دارد بلکه تحت تاثیر وضعیت میکروبی و سلامت دهان و دندان است، سیستم گوارش و روده‌های بدن است. از نظر تنوع و تعداد میکروب رتبه اول به روده‌ها تعلق دارد و محیط دهان انسان در رتبه دوم و بالاتر از بقیه بخش‌های بدن قرار دارد. امروزه میکروب‌های بیماری‌زایی در دهان شناسایی شده‌اند که علاوه بر ایجاد بیماری‌های لثه و دندان می‌توانند بعد از بلعیده شدن به روده رفته و در روده انسان به شکلگیری و متاستاز سرطان کمک کنند.

 مدیرکل دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: فوزوباکتریوم از دهان به روده رفته و به سلول‌های سرطانی روده می‌چسبد و موارد رشد دهنده سرطان را فعال می‌کند که به تکثیر و متاستاز سرطان در نقاط دیگر بدن منجر می‌شود. بنابراین مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نه تنها به بهداشت دهان و لثه‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به سیستم گوارشی و سلامت کلی بدن نیز کمک کند.

بیماری‌های دهان و دندان و خطر سرطان‌های مری و معده و سکته‌ها

رضایی با اشاره به مطالعه‌ای دیگر ادامه داد: در یک مطالعه بزرگ بر روی ده‌ها هزار نفر که به مدت حدود ۲۵ سال تحت بررسی قرار گرفتند، مشخص شد کسانی که سلامت دهان ضعیف‌تری داشتند و از بیماری‌های لثه رنج می‌بردند ۴۰ تا ۵۰ درصد خطر سرطان مری و سرطان معده در آن ها در طول زمان بیشتر از کسانی است که بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده اند. بین بیماری های دهان و دندان و بیماری های قلبی عروقی و سکته هم ارتباط نزدیکی وجود دارد و رسیدگی به بهداشت دهان و دندان می تواند بر بیماری های قلبی تاثیرگذار باشد و کیفیت زندگی بیماران قلبی و سکته را بهتر کند.

وی همچنین گفت: بیماری‌های مزمن دهان و لثه‌ها بر پیدایش بیماری‌های عروق کرونر قلبی و سکته تاثیر دارند و در واقع در کنار عوامل دیگر بیماری‌ساز قلبی مانند دخانیات، چربی بالا و دیابت باید عدم سلامت دهان و دندان را هم مورد توجه قرار داد. بی‌دندان شدن نیز بر بیماری‌های رگ‌های کرونر قلب تاثیر دارد. هنوز سوالات زیادی نیز در پیش روی محققان وجود دارد که آیا بیماری‌های دهان و دندان بر پیش آگهی و سرنوشت بیماران قلبی هم بطور مشخص اثر دارد و شدت بیماری را نیز بیشتر می‌نماید یا خیر؟ نتایج تحقیقات بشر این نکته را برای سیاستگذاران بهداشتی کشور مشخص می‌نماید که سرمایه‌گذاری بر ارتقای سلامت و توجه به عوامل خطر مشترک از جمله فعالیت بدنی کم، مصرف و تبلیغ دخانیات، غذای غیرسالم، چاقی، پرفشاری خون و آلودگی هوا و افسردگی، می‌تواند دستاوردهای متعددی برای سلامت جامعه داشته باشد و با توجه به هزینه اثربخشی برنامه‌های آموزشی و مشارکت مردمی در این مسیر بهتر است به عنوان یک اولویت به موضوع آموزش بهداشت و ترویج رفتارهای سالم نگاه شود.

مدیرکل دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در بخش پایانی صحبت‌هایش تاکید کرد: همانطور که ژنتیک و کروموزوم افراد منحصر بفرد است؛ ردپای تاثیرات محیط زندگی انسان‌ها نیز بر سلامت آن ها منحصر بفرد است و قابل ردیابی در آزمایشات خون و ادرار و بررسی موی فرد می‌باشد. سلامت انسان علاوه بر ژنتیک و رفتارها و عادات فرد تحت تاثیر فرهنگ و وضعیت اقتصادی اجتماعی و مقررات محیطی است که در آن زندگی می کند و در کنار کروموزوم منحصربفرد انسان امروزه اکسپوزوم منحصربفرد او نیز مورد علاقه محققان و سلامت شناسان است. مداخلات ارتقا دهنده سلامت با توجه نمودن به ظرایف لایه‌های احاطه کننده انسان از خانواده و گروه‌های دوستان و همکاران و همکلاسی‌ها تا لایه‌های قانون و فرهنگ، طراحی می‌شوند و مشارکت ساختارمند مردم در ساخت محیطی حامی سلامت می‌تواند نتایج گرانقیمتی برای کل جامعه بهمراه داشته باشد.

گفتنی است کمپین ۳ روزه «دهان دریچه سلامتی» از ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت با هدف توجه به سلامت و بهداشت دهان و دندان برگزار می‌شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا